Panorama Powiatu Brzeskiego

Artykuły z numeru 43/2005 (81)

Jan Milun – honorowym obywatelem Brzegu

Powraca tu

To była uroczystość wysokiej rangi. W sali stropowej brzeskiego ratusza zebrali się rajcowie z przewodniczącym Rady Miasta Januszem Gilem, burmistrzem Wojciechem Huczyńskim, przewodniczącym Rady Powiatu Henrykiem Mazurkiewiczem.

Byli zaproszeni goście, a wśród nich ks. kardynał Henryk Gulbinowicz, wikariusz generalny na zachodnią Rosję ks. prałat Jerzy Steckiewicz, dr Ludmiła Iwanowa z Kaliningradu, Janusz Wójcik – dyrektor Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego w Opolu, poeci z Opola Wiesław Malicki, Andrzej Pałosz oraz cały kulturalny Brzeg. Przyszli ci wszyscy, którzy zapamiętali bohatera tego dnia Jana Miluna, jako życzliwego sąsiadom, uśmiechniętego artystę – śpiewaka, byłego mieszkańca Brzegu, który twierdzi nieustannie, że tu jest jego ojczyzna. W uroczystej atmosferze nadano mu honorowe obywatelstwo nadodrzańskiego grodu.
- Inicjatywa nadania tytułu honorowego, takiego jaki nosi, już od kilku lat, wybitny dyrygent i muzyk, urodzony w Brzegu Kurt Mazur – mówi wiceprzewodniczący Rady Miasta Jan Pikor wyszła od mieszkańców Brzegu, od tych którzy znali bliżej pana Jana, przez kilka lat mieszkającego w naszym mieście wśród, których byli: Irena Mazurkiewicz, Barbara i Tadeusz Topolscy, Stanisław Włostowski, Hanna Rus i ponad setka innych osób. Na forum Rady i w środowisku wspierałem inicjatorów i organizatorów tej inicjatywy. Dzisiaj te zabiegi zostały uwieńczone sukcesem i zaowocowały wspaniałą uroczystością patriotyczno–artystyczną z udziałem licznych mieszkańców miasta.

Jak ty to wytrzymasz Jasiu

Po wręczeniu przez przewodniczącego Rady i burmistrza aktu nadania honorowego obywatelstwa Janowi Milunowi zabrał głos ks. kardynał H. Gulbinowicz, witany przez zebranych brawami na stojąco. W ciepłych i serdecznych słowach gratulował Milunowi, rodakowi z Wileńszczyzny, tak wspaniałego wyróżnienia i swoim żartobliwym stylu powiedział: „Jak ty to wspaniałe wyróżnienie wytrzymasz Jasiu? Ja bym się osobiście bał, bo to przecież niesie ze sobą wielkie obowiązki. Kardynał wręczył honorowemu obywatelowi „Pierścień Tysiąclecia” – to za popularyzację muzyki sakralnej i nie tylko – podkreślił. Swoje gratulacje składali ks. prałat J. Steckiewicz i dr L. Iwanowa z Kaliningradu – współorganizatorzy wielkiego koncertu, który odbył się 16 października br. dla uczczenia 750 rocznicy miasta i pamięci Jana Pawła II. Był to pierwszy zorganizowany przez J. Miluna koncert poświęcony papieżowi w Rosji. Burmistrz Huczyński podkreślił w swym wystąpieniu, że chociaż Milun wyjechał z kraju, pozostał ambasadorem naszego miasta i polskiej, ojczystej kultury. Jako twórca i organizator ponad 250 koncertów, w większości na cześć Jana Pawła II, ciągle wracał do Brzegu. Do dzisiaj mamy w pamięci rok 1998, kiedy to czciliśmy w Brzegu XX rocznicę papieskiego pontyfikatu – wielkim międzynarodowym koncertem zorganizowanym przez pana Jana.

Sercem w kraju

Zebrani obejrzeli film (oprac. Adam Bubiłek i Mirosław Kołodziejczyk) z fragmentami koncertów i wspomnieniami z życia Jana Miluna. Być daleko to nie znaczy zapomnieć. Jan wyjechawszy do USA ciągle jest sercem w kraju, a konkretnie w Brzegu.
Urodził się w 1938 roku na Wileńszczyźnie. Rodzice i bracia ostatnim transportem wyjechali ze stron rodzinnych (1959 r.) i osiedlili się w Brzegu. Jan studiował języki słowiańskie na Uniwersytecie Warszawskim i wokalistykę w Akademii Muzycznej w Krakowie. Na zaproszenie ciotki wyjechał w 1971 roku do Stanów Zjednoczonych i osiadł w Bostonie, gdzie założył w 1978 roku Towarzystwo Muzyczne im. Stanisława Moniuszki, którego został prezesem i dyrektorem artystycznym. Przyjaciele nie zapomnieli o nim tak, jak on nie zapomniał o swoim, jak mówi kochanym Brzegu. Mogło się ziścić marzenie – pozostanie honorowym obywatelem miasta. Z tej okazji mógł się odbyć 11 listopada, co bardzo znamienne, w 87 rocznicę uzyskania przez Polskę niepodległości, koncert pod nostalgicznym tytułem „Wracam do swego miasta”. Uświetnili go swymi występami: Chór Schola Cantorum Opoliensis Legenda – dyr. Elżbieta Willim, Małgorzata Pańko – mezzosopran, Feliks Widera – tenor, Bogdan Makal – baryton, Wojciech Kubica – fortepian, chór Św. Maksymiliana z parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu – dyr. siostra Kazimiera Potok. Koncert sprawnie prowadził Michał Cetnarowski.
Jan Milun w serdecznych słowach dziękował władzom miasta i inicjatorom jego wyróżnienia, obiecując, że będzie zobowiązany do szerzenia dobrego imienia Brzegu w świecie. Na zakończenia przyjmował gratulacje, kwiaty i drobne upominki. Rajcowie, władze i najbliżsi spotkali się w restauracji Ratuszowa przy poczęstunku.

Tadeusz Bednarczuk

Ważniejsze daty:
1938 – rok urodzenia Jana Miluna
1959 – wyjazd z Wileńszczyzny do Brzegu
1971 – Wyjazd do USA
1978 – założenie Towarzystwa Muzycznego im. S. Moniuszki
1982 – Koncert w Bostonie w rocznicę stanu wojennego, dochód przeznaczono na pomoc dla Polaków.
1996 – Odznaczenie Miluna odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
1998 – Koncert w Brzegu – XX rocznica pontyfikatu Jana Pawła II
2001 – Boston – uczczenie koncertem setną rocznicę Prymasa Tysiąclecia
2004 – Wielki koncert w Bostonie na 25 – lecie przyjazdu Papieża do USA.
2005 – Wielki koncert w Kaliningradzie – 750 – lecie miasta i 27 rocznica pontyfikatu Jana Pawła II.

Uroczysta sesja Rady Powiatu i Miasta w rocznicę odzyskania niepodległości

Polska powstała, by żyć

Sytuacja na początku listopada 1918 roku na terenie Polski nie była prosta. W Lublinie działał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, na którego czele stał Daszyński, w Krakowie sprawowała władzę Komisja Likwidacyjna, w Poznaniu – Komisariat Naczelnej Rady Ludowej z liderem Wojciechem Korfantym, w Galicji Wschodniej trwały walki o Lwów i Małopolskę Wschodnią, w Dąbrowie Górniczej rozpoczęto tworzenie Czerwonej Gwardii. W kraju zapanowała euforia rodzącą się niepodległością. Ogromne rzesze ludności wiązały nadzieję z niepodległym państwem, które miało być sprawiedliwe, ludowe, demokratyczne. W takiej atmosferze znalazł się w kraju, zwolniony z twierdzy magdeburskiej, Józef Piłsudski – legenda, wódz legionów, idol narodowy. 10 listopada 1918 roku około godz. 7.00 wraz z Sosnkowskim przybył do Warszawy. Tu na następny dzień komendant przyjął od Rady Regencyjnej władzę naczelną nad wojskiem.
11 listopada Niemcy podpisały bezwarunkowe zawieszenie broni. Rozpadły się Austro – Węgry, w Niemczech ogłoszono republikę, w Rosji nastąpił przewrót bolszewicki. Dzięki upadkowi zaborców, dzięki walkom wyzwoleńczym Polaków, bohaterstwu legionów Polska powstała, by żyć. Jeszcze długo jednak wykuwano granice państwa – na zachodzie, południu, wschodzie i północy.

W przeddzień rocznicy

Tradycyjnie już z tej okazji odbyła się na brzeskim Zamku uroczysta sesja połączonych Rad – Powiatowej i Miejskiej oraz poszczególnych gmin powiatu brzeskiego. Poprzedziła ją Msza św. odprawiona w intencji ojczyzny.
Po otwarciu posiedzenia odśpiewano hymn narodowy. Sesję prowadził przewodniczący Rady Powiatu Henryk Mazurkiewicz, który powitał przybyłych, a wśród nich radnych powiatowych i miejskich, starostę brzeskiego Stanisława Szypułę, burmistrza Brzegu Wojciecha Huczyńskiego, przewodniczącego Rady Miejskiej Janusza Gila, radnych Sejmiku Wojewódzkiego Barbarę Dębską i Józefa Śliwę, proboszczów – ks. Bolesława Robaczka, ks. Eugeniusza Bojakowskiego, kapelana W.P. ks. mjr. Grzegorza Krupskiego, prezesa ZIW Franciszka Kopcia, przedstawicieli Wojska Polskiego, Policji, a także miasta i gmin powiatu brzeskiego – przewodniczącego RMG w Lewinie Brzeskim Mieczysława Adaszyńskiego, burmistrza Tadeusza Monkiewiecza, z Lubszy przewodniczącego Józefa Poterka, burmistrza Grodkowa Marka Antoniewicza. Wśród gości była również Alicja Zbyryt- prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich, a także goście specjalni - Jan Milun z Bostonu i Ludmiła Iwanowska z Kaliningradu.

Pisarze o niepodległości

Wydarzenia historyczne, upadek państw – zaborców, odzyskanie niepodległości zostały zapisane na kartach historii, ale także pozostał trwały ślad w literaturze polskiej, szczególnie międzywojennego dwudziestolecia. Na ten temat wygłosił interesujący wykład przewodniczący Rady Powiatu Henryk Mazurkiewicz. Sięgnął do twórczości poetów i prozaików, cytując obficie ich stosunek do odzyskanej niepodległości, ale także do polskiej rzeczywistości w okresie międzywojennym. Od entuzjazmu, euforii do goryczy i rozczarowania – tak kształtują się poglądy wybitnych przedstawicieli literatury – Żeromskiego, Tuwima, Broniewskiego, Kaden – Bandrowskiego i innych. Najważniejsze zdobycze przedwojennej Polski – mówił Mazurkiewicz – to rozbudzony i utrwalony patriotyzm, scementowanie społeczności z trzech zaborów, skok cywilizacyjny i rozwój gospodarczy.

W części artystycznej

Wystąpił zespół Jany Koronkiewicz. Zaprezentowano, w opracowaniu Piotra Kasztelana, program słowno – muzyczny „Ja to mam szczęście”. Członkowie zespołu otrzymali gromkie brawa i wciągnęli obecnych do wspólnych śpiewów. Zebrani zostali zaproszeni przez dyr. Pawła Kozerskiego do obejrzenia unikalnej wystawy szabel. Sesje zakończono przy zastawionych stołach – lampce wina kawie i herbacie.

Tab.

Ważniejsze daty
10 listopada 1918 – Piłsudski wraca do Warszawy i następnego dnia obejmuje naczelne dowództwo tworzonych sił zbrojnych.
11 listopada – Podpisanie rozejmu w Compiegne pod Paryżem
11 listopada – Piłsudski otrzymuje z rąk Rady Regencyjnej naczelne dowództwo W.P.
14 listopada – Rada Regencyjna powierza mu pełnię władzy
16 listopada – Piłsudski ogłasza na arenie międzynarodowej odrodzenie wolnej Rzeczpospolitej.

Medale, kwiaty, śpiewy i wspomnienia

Okazją były 87 rocznica uzyskania przez Polskę niepodległości, 60. rocznica osadnictwa na ziemiach odzyskanych i wręczenie Medali za Długoletnie Pożycie Małżeńskie.

Medale w imieniu prezydenta RP wręczali przewodniczący Rady Gminy Józef Poterek i wójt gminy Wojciech Jagiełłowicz. Medale otrzymali Maria i Władysław Czarny, Janina i Eugeniusz Korotasz z Błot, Krystyna i Józef Wirga z Dobrzynia, Helena i Stanisław Dorociak z Szydłowic, Maria i Stanisław Solscy z Błot – Lednicy (65 – lecie).
Jubilaci otrzymali kwiaty i serdeczne życzenia. Przy stołach zasiedli seniorzy z Szydłowic, Błot i Dobrzynia, towarzyszył im ks. proboszcz Jerzy Małek.
Po wysłuchaniu prelekcji na temat „Skąd się wywodzimy i dlaczego tu jesteśmy” wystąpił zespół śpiewaczy „Leśne Echo” w składzie: Magda Nowak, Elżbieta Szostak, Maria Czarna, Maria Piecuch, Bożena Pakuła, Alicja Zięba, Jolanta Lotos, Ryszard Wójcik, Jan Sowa.
W pogodnej atmosferze konsumowano kresowe potrawy – pierogi, gołąbki i inne specjały.
Całą imprezę, pierwszą z wielu zaplanowanych w poszczególnych wsiach, przygotowali pracownicy GOK-u oraz gospodynie z Koła Gospodyń Wiejskich w Dobrzyniu.
Podobną uroczystość planuje się na 19 listopada w Mąkoszycach.

Tab.

Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać.

Rozmowa z Krystyną Warchał – kier. Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lewinie Brzeskim.

Ulżyć w biedzie

- Ośrodek jest powołany do niesienia pomocy najbiedniejszym mieszkańcom miasta i gminy. Czy obszary biedy są duże?
- Niestety spore. Na trudne sytuacje życiowe maja wpływ różne czynniki m.in. bezrobocie, choroby, ubóstwo, bezdomność, niepełnosprawność, wielodzietność w rodzinie, alkoholizm, narkomania. Narastające problemy rodzinne, zarówno w mieście jak i na wsi, brak radzenia sobie z nimi, powodują dodatkowo powstawanie zjawisk patologicznych. Ośrodek nasz bada przede wszystkim przyczyny powstawania trudnych sytuacji i próbuje znaleźć sposoby na ich rozwiązywanie, a także zapobieganie negatywnym skutkom.
- W jaki sposób pomagacie potrzebującym?
- Wychodząc naprzeciw potrzebom rodzin Ośrodek dysponuje szerokim wachlarzem pomocy socjalnej. Realizując zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej udziela świadczeń w postaci zasiłków stałych, okresowych, celowych, posiłków, pomocy rzeczowej – zakupu opału, lekarstw, książek. Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych wypłacane są zasiłki rodzinne wraz z dodatkami m.in. na rozpoczęcie roku szkolnego, dojazdów do szkół średnich, z tytułu samotnego wychowywania dziecka, dodatku rehabilitacyjnego, niepełnosprawności dziecka itp. W ramach ustawy o dodatkach mieszkaniowych udzielana jest pomoc na dofinansowanie opłat czynszowych, za gaz i zakup opału.
- Jak w liczbach kształtowały się wydatki w ubiegłym roku?
- W 2004 roku z różnych form pomocy skorzystało 1437 osób z 632 rodzin, na łączną kwotę 820.293 zł. Wypłacono 18.966 świadczeń rodzinnych dla 837 rodzin na kwotę 1.879.427 zł. Przyznano 3985 dodatków mieszkaniowych dla 461 rodzin na kwotę 495.813 zł. Z rozpoznania środowiska wynika, że spośród 632 rodzin korzystających z pomocy społecznej aż 317 to rodziny dotknięte bezrobociem, w 149 rodzinach występuje problem alkoholowy, w 21 rodzinach stwierdzono przemoc domową.
- Co z sytuacją wśród dzieci?
- Jednym z nieodzownych sposobów niwelowania biedy i jej skutków jest pomoc w formie zasiłków dla dzieci w szkołach i przedszkolach. W 2004 roku pomocą obiadową objęto 397 dzieci (koszt 169.190 zł). W pierwszym półroczu 2005 roku z formy tej pomocy skorzystało 385 dzieci – 131. 419 zł.
- Na co najwięcej potrzeba środków?
- Najczęstsze potrzeby wykazywane przez rodziny to brak pieniędzy na zakup opału, wyprawek dla dzieci, opłaty za prąd i gaz, zakup leków. Ośrodek wychodzi naprzeciw tym potrzebom udzielając świadczeń w postaci zasiłków okresowych i celowych. W 2004 roku 274 rodziny otrzymały zasiłki okresowe na kwotę 135.850 zł oraz 282 rodziny zasiłki celowe na kwotę 83.863 zł. W pierwszym półroczu 2005 roku zasiłki okresowe otrzymało 274 rodziny i 149 rodzin zasiłki celowe. Stałym elementem działań Ośrodka jest współuczestniczenie w organizowaniu robót publicznych, letniego wypoczynku dzieci, zbiórki odzieży lub żywności w okresach świątecznych.
- Ośrodek nie działa w osamotnieniu. Z kim współpracujecie?
- Aby nie dopuszczać do negatywnych zjawisk społecznych niezbędne jest skoordynowane współdziałanie wielu instytucji i organizacji społecznych. Na bieżąco utrzymujemy kontakty z pedagogami szkolnymi, Świetlicą Terapeutyczną, kuratorami sądowymi, Policją, ZHP, Stowarzyszeniem Osób Niepełnosprawnych „Pomóżmy im”, stacją Caritas, z wieloma organizacjami i osobami prywatnym, ze wszystkimi, którzy w jakikolwiek sposób chcą ulżyć doli człowieka, nie zawsze winnemu swemu położeniu materialnemu.
- Ile w roku bieżącym wyda Ośrodek na pomoc materialną w różnych formach?
- Ponad 5 milionów złotych
- Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał: Tadeusz Bednarczuk

Łosiów

Uczą i wychowują

W ustawie o systemie oświaty w Polsce czytamy m.in.; „Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata...”

Są dobrzy w konkursach

Uczniowie i nauczyciele Gimnazjum Publicznego w Łosiowie realizują z powodzeniem plany dydaktyczno – wychowawcze, osiągają sukcesy w dziedzinach naukowych na przykład wykazując swoje zdolności i wiedzę w wojewódzkich konkursach przedmiotowych. W roku szkolnym 2004/ 2005 w sześciu konkursach czołowe miejsca zajęło 9 dziewcząt i chłopców. Konkurs historyczny – kolejne miejsca zajęli: pierwsze Igor Smoliński z kl. I b, drugie – Kajetan Suchecki – kl. II b, trzecie - Paweł Świder z kl. III b. W konkursie geograficznym drugie miejsce a w matematycznym trzecie zajął Kajetan Suchecki., w biologicznym – I miejsce – Mateusz Ziober z kl. III a, Karolina Machowska z kl. III b – trzecie. W konkursie fizycznym Paweł Świder uplasował się na trzecim miejscu, a Sylwia Ufa z kl. III w konkursie języka angielskiego na drugim.

Matematyka, ekologia, historia

W trudnym dla uczniów konkursie matematycznym, zorganizowanym przez nauczycielkę Danutę Łozińską – Grygoyć, kolejne miejsca zajęły uczennice: Justyna Łabiak, Sylwia Ufa, Klaudia Widz. Konkurs „Program ekozespołów w moim przedszkolu i w mojej szkole” zorganizowany przez Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej przeprowadziły w gimnazjum nauczycielki Katarzyna Świderska (geografia) i Jadwiga Fornal (biologia). Tu odniesiono ogromny sukces – 29 członków ekozespołu i ich opiekunki zdobyli II miejsce za poster w kategorii szkół gimnazjalnych w województwie.

Gimnazjum, dzięki dużemu zaangażowaniu

nauczyciela historii Dariusza Leszczynowicza, znane jest z wysokiego poziomu tego przedmiotu i zainteresowań historią najbliższej ojczyzny. Wykorzystano okazję 60 rocznicy osadnictwa ludności z kresów wschodnich na terenie Łosiowa i okolic, by zorganizować tematyczny konkurs. Kolejne miejsca zajęli: Kajetan Suchecki, Gabriel Moskal, Jarosław Kawiak. W konkursie plastycznym przeprowadzonym również z tej okazji, a kierowanym przez nauczycielkę plastyki Teresę Rączkę, wyróżnienie otrzymały – Dominika Hraca i Karolina Kompanijka. Z okazji 60 – rocznicy zakończenia II wojny światowej uczniowie gimnazjum łosiowskiego przeprowadzili 40 wywiadów z przesiedleńcami, a potem niektóre z nich zaprezentowano na okolicznościowej akademii.

Z ekologią na ty

W gimnazjum działa pod patronatem OODR w Łosiowie klub 4 H (opiekunka Katarzyna Świderska). Specyfika klubu polega na procesie integracji młodej społeczności wiejskiej i rozwoju obszarów wiejskich. Członkowie klubu uczestniczyli m.in. IV zlocie dzieci i młodzieży z klubów 4H województwa opolskiego, na którym zaprezentowali spektakl o tematyce ekologicznej oraz wzięli udział w konkursie wiedzy z zakresu Unii Europejskiej. Zajęli I miejsce. Poza tym w szkole funkcjonuje Koło Polskiego Czerwonego Krzyża (opiekunka D. Łozińska – Grygoyć), którego członkowie wzięli udział w „Olimpiadzie Promocji Zdrowego Stylu Życia, zorganizowanym przez ZR PCK w Brzegu. Realizując swoje zainteresowania poza szkolne uczniowie należą do szkolnego koła wędkarskiego (prowadzi je D. Leszczynowicz), biorą udział w biwakach łączonych z nauką łowienia ryb.

Dla poszerzenia wiedzy

o regionie i kraju dyrekcja dba o organizację atrakcyjnych wycieczek. W ubiegłym roku szkolnym – mówi dyrektor Jadwiga Fornal odbyliśmy ich kilka. Młodzież miała zajęcia w Elektrowni Opolskiej w Stobrawskim Parku Krajobrazowym (w Ładzy), wyjeżdżała do Opola na lodowisko, odbywała wycieczki w Góry Sowie, do Oświęcimia i Wadowic, do kopalni srebra i parku wodnego w Tarnowskich Górach.

Tab.

X Wojewódzki Festiwal Pieśni Patriotycznej „Tobie Polsko”

Wyśpiewany jubileusz

Koncert pod nazwą „Laureaci laureatów” odbył się w sobotę 12 listopada w kościele pod wezwaniem „Najświętszego Serca Pana Jezusa” w Pogorzeli.

Jubileuszowy koncert 10-lecia był niezwykle uroczysty. Miał nieco inną formułę niż poprzednie, gdyż w tym roku nie było konkursu, a wszyscy występujący byli laureatami poprzednich edycji. W sumie przed publicznością zgromadzoną w pogorzelskim kościele zaprezentowało się 34 wykonawców nie tylko z Opolszczyzny, bo również z Czech i Ukrainy. Wszyscy wykonawcy dostali pamiątkowe statuetki, dyplomy i pięknie wydane z tej okazji foldery.
Koncert prowadziła Ewa Rosińska, sekretarz gminy, a uświetnili go swą obecnością wójt gminy Zbigniew Furs, przewodniczący Rady Gminy Zbigniew Sawicz, starosta powiatu brzeskiego Stanisław Szypuła, przewodniczący Rady Powiatu Henryk Mazurkiewicz, dyrektor Departamentu Kultury i Sportu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego Janusz Wójcik, dyrektor Banku Spółdzielczego w Łosiowie Franciszek Smoliński, mieszkańcy wsi Olszanka i Pogorzela oraz zaproszeni goście. Statuetki wręczała Ewa Ochman, kierownik Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Olszance.

Rafał Ochociński