Panorama Powiatu Brzeskiego

Dziennikarskie „relacje” z Watykanu

Brak profesjonalizmu

Niespełna kilka dni temu pożegnaliśmy wszyscy Ojca Świętego. Dopiero teraz spokojnie można podsumować poziom relacji mediów z ostatnich dni życia Papieża. Dzisiaj możemy prawidłowo ocenić osoby obsługujące uroczystości kościelne i pogrzebowe dla znanych stacji TV oraz dziennikarzy, którzy publicznie komentowali śmierć Jana Pawła II. Trzeba podkreślić, że niewielu z nich poprawnie uporało się z tym niecodziennym zadaniem. Spora grupa żurnalistów nie była należycie przygotowana do tej pracy. Dwóch nadgorliwych korespondentów, jeszcze za życia Papieża, wystąpiło na wizji w czarnych garniturach i scena wyglądała jak z jednego z odcinków filmu Sami Swoi, gdy chory Pawlak, leżąc w pościeli, pyta zdziwiony - A ksiądz tu po co?! - Niektóre dziennikarskie korespondencje z Watykanu, opisujące ostatnie chwile choroby Papieża, niekiedy przypominały swym stylem relacje z kolarskiego wyścigu. Można zrozumieć, że zwyczajni dziennikarze nie muszą znać specjalistycznej terminologii kościelnej. Jednak wykonywany przez nich zawód zobowiązuje, zwłaszcza, gdy chodzi o tak delikatną i intymną sferę jaką jest śmierć człowieka, w dodatku, dla wszystkich nas tak Wyjątkowego.

Kłopoty nie tylko z literką „K”

Ciekawe rozwiązanie na profesjonalne relacjonowanie sytuacji w Watykanie znalazło znane radio z Krakowa. W jawny sposób komentowało najważniejsze wydarzenia przy współudziale dziennikarzy z wykpiwanego zazwyczaj „Tygodnika Powszechnego”. To katolickie wsparcie pozwoliło uniknąć nie tylko wielu niezręczności, ale także nagminnych gaf pojawiających się, co rusz na antenie innych laickich rozgłośni. Na szczęście, media zapraszały do siebie licznych działaczy organizacji katolickich, księży, a nawet biskupów, którzy ratowali przed kompromitacją kilka znanych radiowych i telewizyjnych redakcji. Najwięcej problemów lewicowi dziennikarze mieli z literą „k”. Na „k” bowiem są: kuria biskupia, konklawe, katafalk, kir, kolegium i kongregacja kardynalska itd.. Zamiast „Rzym wieczne miasto”, w relacjach dziennikarskich padało „Rzym Święte miasto”. Zamiast powszechnego zwrotu „na łożu śmierci”, mieliśmy do czynienia „z łóżkiem śmierci”. Jeden z dziennikarzy opowiadał, jak to Ojciec Święty niegdyś, „odprawiał mszę świętą siedząc na klęczniku”. Były także poważniejsze wpadki, w rodzaju komentarza, że „tysiące wiernych na placu św. Piotra w napięciu wyczekuje na śmierć Ojca Świętego”. (Boże! Daj zdrowie profesorowi Miodkowi i oby żył on nam 1.000 lat).

Obłuda czy hipokryzja?

Chyba jedno i drugie. W ostatnim tygodniu, od każdej redakcji z osobna, od tej pisanej, słuchanej lub oglądanej, dowiedzieliśmy się tyle dobrego o religii, o kościele i o polskim Papieżu ile przez ponad ćwierć wieku pontyfikatu Jana Pawła II nie mówiło się we wszystkich krajowych mediach razem. Gazety i agencje, które przez lata walczyły z religią, które nieustannie krytykowały nauki Papieża, teraz prześcigały się w relacjonowaniu Polakom sytuacji w Watykanie, podkreślając pozytywną rolę katolickiego ruchu w Polsce i na świecie. Niekiedy odnosiło się wrażenie, że znienawidzone przez wiele środowisk „Radio Maryja” znalazło poważnych konkurentów na medialnym rynku. Dziennikarze i politycy, którym jeszcze niedawno, takie słowa jak prawda, odwaga, miłość, dobro i nadzieja, nie mogły przejść przez gardło, a którzy przy każdej nadarzającej się okazji promowali aborcję, małżeństwa gejów i adopcję dzieci przez lesbijskie pary, teraz, w dniach powszechnej żałoby, nagle zaczęli troszczyć się o chrześcijańskie korzenie narodu polskiego. Ale nie łudźmy się, że jest to jakaś metamorfoza lub nawrócenie. Jest to chwilowe wyciszenie, rozmyślne działanie i ukryta pogoń sępów za tanią sensacją. Już niedługo zniknie sztuczny smutek z wielu twarzy i ponownie rozpocznie się bezwzględna walka o czytelnika, widza, słuchacza i o własne przyziemne interesy.

Politycy nie lepsi

W informacyjnym gąszczu zakłamania, jakie ostatnio przewijało się w polskich mediach, zabrakło jedynie słynnej sceny filmowej z wyjścia Aleksandra Kwaśniewskiego z helikoptera, gdzie prezydent, swojemu ministrowi, jak psu, nakazuje ucałowanie ziemi. Dzisiaj, niektórzy dziennikarze, zapewne komentowaliby to skandaliczne zdarzenie, jako „hołd prezydenta składany Ojcu Świętemu” Na stronie internetowej, tłustym drukiem, przeczytałem fragment wypowiedzi Kwaśniewskiego: „smutno by było, gdybyśmy nie potrafili wykorzystać minionego pontyfikatu do naprawy własnego życia”. Proponuję, by prezydent uderzył się we własne piersi, a nie moje i razem ze zgrają podobnych mu „pątników” w przyszłości wybrał się do Watykanu, ale na kolanach. Ciekawe, czy gdy nasz „pierwszy”, już wkrótce opuści swój tron, to także po kraju rozlegnie się donośny głos dzwonu Zygmunta? W tym ciężkim dla wszystkich chrześcijan okresie, telewizyjne kamery nie oszczędziły nam widoku polskich polityków, znanych zazwyczaj z pierwszych stron gazet. Teraz, pojawili się oni wszyscy w pierwszych ławach kościelnych. W wywiadach udzielanych publicznie pojawili się nawet starzy komuniści. Skruszeni, obniżonym tonem, ze spuszczoną głową, spowiadali się przed opinia społeczną, że: zastanowią się nad wartościami, jakie krzewił Polak - Papież. Panowie ignoranci i grzesznicy! Do spowiedzi służy konfesjonał, a nie mikrofon!!!

Marek Popowski

Pomnik na miarę wielkości Jego chwały

Po śmierci Ojca Świętego Jana Pawła II wiele miast, miasteczek i wsi postanowiło uczcić pamięć najwybitniejszego Polaka w dziejach fundując pomniki, inicjując sypanie kopców, tworząc nowe hospicja, nazywając Jego imieniem uczelnie, szkoły, instytuty, place i ulice. Mamy nadzieję, iż także nasze miasto godnie uhonoruje polskiego Papieża i w końcu postawi Mu pomnik na miarę wielkości Jego chwały.

Inspiratorem powstania takiego monumentu w Brzegu był Janusz Jakubów, z którego inicjatywy w lipcu 1998 powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika Papieża Jana Pawła II. Zebranie założycielskie odbyło się na plebani parafii Św. Mikołaja. Obok proboszczów brzeskich parafii, samego inicjatora wzięli w nim udział m.in. Adam Bubiłek, Józef Czernik, Czesław Grabiński, Paweł Kozerski, Irena Mazurkiewicz, Romuald Nowak. Ustalono lokalizacje pomnika, jego charakter i termin ewentualnego odsłonięcia. Pomnik miał stanąć przed południowym wejściem do kościoła św. Mikołaja frontem do ulicy Długiej, pomiędzy dwoma klombami, w miejscu, gdzie przed wojną stał pomnik Marcina Lutra. Miało to być realistyczne przedstawienie ukazujące Jana Pawła II w aktualnym wyglądzie, wykonane przez artystę związanego z Brzegiem. Termin odsłonięcia ustalono na rok 2000. Monument miał być postawiony z ofiar brzeskiego społeczeństwa. Koordynatorem przedsięwzięcia wybrano Janusza Jakubowa, który w 1999 roku przekazał tę funkcję Romualdowie Nowakowi. Istotnym elementem całego założenia było bezpośrednie otoczenie samego pomnika. W związku z tym w kwietniu 1999 Komitet zwrócił się do ówczesnego Zarządu Miasta Brzeg z prośbą o uwzględnienie w planowanych planach rewitalizacji rejonu ulicy Długiej usytuowania pomnika Jana Pawła II.
Spotkało się to z przychylnością Zarządu, który zaakceptował taką koncepcję. Niestety części radnych taka inicjatywa nie spodobała się i złożono wniosek o przeznaczenie środków na inne zadania. To w znaczący sposób zahamowało prace nad samym pomnikiem. Komitet uznał bowiem, iż pomnik musi mieć godną Jana Pawła II oprawę. Nie ogłoszono w związku z tym publicznej zbiórki.
Skupiono się na poszukiwaniu artysty, który byłby zdolny zaprojektować i wykonać odpowiednią figurę. Wybór padł na Jerzego Bokrzyckiego, urodzonego w 1963 w Brzegu rzeźbiarza, absolwenta wrocławskiej ASP (dyplom 1991 w pracowni profesora Feliksa Kociankowskiego). W końcu 1999 gotowe były projekty graficzne i rysunki sytuacyjne, które zostały zaakceptowane przez Komitet. Wkrótce powstał gipsowy model, który został zaakceptowany do realizacji. Dzięki hojności Bożeny Szczęsnej i Piotra Szczepanika w marcu 2000 powstało modeletto pomnika wykonany w brązie (wys. 30 cm). Przedstawia on Ojca Świętego Jana Pawła II, lekko pochylonego opierającego się o laskę, podążającego do przodu, tak jakby wychodził ze świątyni spotykając przychodzących do niej wiernych. Model gipsowy i brązowy przechowywane są obecnie na plebani kościoła św. Mikołaja. Pomnik miał mieć wysokość 2,5 - 3 m.
Smutne chwile, które aktualnie przeżywamy i niepowtarzalny nastrój dni żałoby, skłaniają do refleksji, ale każą także powrócić do idei budowy w Brzegu pomnika Jana Pawła II. Jest to niepowtarzalna szansa by ufundować pomnik, którego bohater jest akceptowany przez wszystkich Polaków i społeczność międzynarodową. Jan Paweł II to najwybitniejsza postać w dziejach naszego narodu, nasza duma, autorytet dla wielu narodów i ludzi różnych wyznań. Monument przy ulicy Długiej pozwoli nie tylko godnie uczcić pamięć Jana Pawła II, ale ożywi jednocześnie martwą przestrzeń reprezentacyjnej ulicy w Brzegu.
Ufamy, iż już w najbliższym czasie Społeczny Komitet reaktywuje swoją działalność. Budowa pomnika nie będzie jednak możliwa bez harmonijnej współpracy komitetu, władz miasta, strony kościelnej i ofiarności mieszkańców Brzegu i okolic.

Romuald Nowak

Młodzi o ruchu drogowym

Miejskie eliminacje Ogólnopolskiego Turnieju Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego odbyły się 4 kwietnia br. w Publicznej Szkole Podstawowej nr 3 w Brzegu. W rywalizacji wzięło udział 27 drużyn z brzeskich podstawówek i gimnazjów. Wśród uczniów szkół podstawowych najlepsza okazała się ekipa Zespołu Szkół nr 1 z Oddziałami Sportowymi, którą stanowili: Kornel Imiłowski, Mateusz Jeleńkowski oraz Łukasz Michalski.
Natomiast wśród gimnazjalistów najlepsza była drużyna z Publicznego Gimnazjum nr 1 w składzie: Paweł Doroszko, Piotr Łuczków i Przemysław Chimczak.
W kategorii indywidualnej najlepiej wypadli: Łukasz Michalski (ZS nr 1 z OS) oraz Piotr Łuczków (PG 1).
Laureaci konkursu otrzymali dyplomy oraz nagrody rzeczowe, które wręczali: Celina Podgórska - Świnicka (dyrektor PSP nr 3), Andrzej Wojtkowski (przewodniczący Rady Rodziców PSP 3) oraz Stanisław Kowalczyk (kierownik Biura Oświaty, Kultury i Sportu Urzędu Miasta w Brzegu).
Organizatorem konkursu był, oprócz PSP 3, Polski Związek Motorowy w Brzegu. Kolejny etap konkursu Ogólnopolskiego Turnieju Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego – eliminacje powiatowe – odbędzie się 23 kwietnia br. w Publicznej Szkole Podstawowej nr 1 w Brzegu. Wówczas, poza wiedzą teoretyczną, uczestnicy będą musieli wykazać się umiejętnościami praktycznymi – m.in. pokonać tor przeszkód i miasteczko ruchu drogowego.

Sławomir Mordka

Konkurs rozstrzygnięty

Od 1991 roku ksiądz Czesław Kocoń z parafii w Wierzbniku organizuje konkursy plastyczne o tematyce chrześcijańskiej dla dzieci i uczniów. Hasłem przewodnim tegorocznego konkursu była Eucharystia. Jak twierdzi ksiądz Czesław inspiracją do tematów przewodnich jest zawsze nauka Ojca Świętego Jana Pawła II. Właśnie w roku 2004 papież Jan Paweł II ogłosił rok 2005 rokiem Eucharystii. Jak stwierdził ksiądz napłynęło kilkadziesiąt prac i choć wydawać by się mogło, że tematy (zróżnicowane wiekowo) były raczej dość trudne, to sporo młodych plastyków niezwykle trafnie w swoich pracach oddało i ujęło podjęty problem. Jury konkursowe postanowiło ocenić prace w trzech kategoriach wiekowych i tak w kategorii najmłodszej klas I-III pierwsze miejsce zdobył Dawid Biegun z PSP 3, dwa drugie miejsca zajęły Anna Tylutka i Klaudia Tybuła z PSP 3 Grodków a miejsce trzecie przypadło Annie Capenko z PSP w Kopicach. Wyróżnienia w tej kategorii otrzymali Bartek Paluch z Czepielowic, Alicja Jankowska z PSP 3 w Grodkowie, Katarzyna Mikołarzewska z Czepielowic oraz Karolina Byjos z PSP w Kopicach. W kategorii klas IV-VI pierwsze miejsce przypadło Marcie Walczak z PSP w Gałążczycach, drugie miejsca równorzędne otrzymali Ola Drzymała i Paweł Lipa z PSP w Kopicach, miejsce trzecie też równorzędnie zajęły Marlena Jania i Monika Wieczorek z PSP w Gałążczycach. Wyróżnienia w tej kategorii otrzymali Małgorzata Grochalska z PSP w Jankowicach Wielkich oraz Mateusz Florek i Natalia Zych z PSP w Kopicach. Wśród najstarszej kategorii szkół gimnazjalnych pierwsze miejsce zajęła Danuta Chmielowska, miejsce drugie Magdalena Kanak, a miejsce trzecie Michał Romanów wszyscy z PG w Jędrzejowie. Wyróżnienie otrzymała Barbara Mrożek z PG 2 w Grodkowie. Nagrodzeni uczniowie otrzymali niezwykle atrakcyjne upominki oraz pamiątkowe dyplomy i wszyscy zgodnie twierdzili, że jest to jeden z najciekawszych konkursów plastycznych, w jakich przychodzi im brać udział.

Janusz Rzepkowski

ZNP świętuje cały rok

Ten dość intrygujący tytuł, to skrót myślowy obrazujący fakt , że oto w tym roku przychodzi nauczycielom i pracownikom oświaty obchodzić okrągły jubileusz 100 -lecia istnienia związku.

Jest to bez wątpienia jedna z najstarszych i najbardziej zasłużonych dla ruchu związkowego a zwłaszcza dla oświaty organizacji. Jest to też jeden z najliczniejszych związków zawodowych w Polsce, co świadczy o tym, że organizacja ta żyje, rozwija się i jest ciągle potrzebna. Dość powiedzieć, że na terenie samej ziemi grodkowskiej działa już 60 lat. Nic więc dziwnego, że jest co i jest komu świętować. Na początku marca powołano w grodkowskim Oddziale ZNP Honorowy komitet obchodów rocznicy, w skład którego weszli:
burmistrz Grodkowa Marek Antoniewicz, Maria Juda – prezes Oddziału, Lucjan Uziębło -wiceprezes Oddziału, Zdzisław Pałka - dyrektor GZSzk.iP, Janina Podgórna – dyrektor GP 2 w Grodkowie, Janusz Rzepkowski - dyrektor PSP w Kopicach, Andrzej Orzechowski – prezes ogniska ZNP w Jędrzejowie, Zuzanna Salami - prezes ogniska ZNP w Gnojnej Jolanta Potoczna - przewodnicząca Klubu Nauczyciela, Maria Kręcichwost – prezes SEiR, Jan Marcinków - przewodniczący SAiO. Wśród wielu imprez przewidzianych na ten rok w sposób szczególny będzie obchodzony tegoroczny Dzień Edukacji Narodowej , który jest planowany jako specjalna Gala Nauczycielska z udziałem zasłużonych dla ruchu związkowego działaczy i nauczycieli. Przewidziane są okolicznościowe wystawy prac plastycznych, wieczór poezji, a także spotkania integracyjne w plenerze.

Janusz Rzepkowski

Wymienić doświadczenia

Pierwszego kwietnia na zaproszenie Starosty Powiatu Brzeskiego Stanisława Szypuły gościła w Brzegu pięcioosobowa delegacja nauczycieli z powiatu Lauenburg, landu Szleswig-Holsztyn.

Trzydziestu nauczycieli przyjechało na szkolenie studyjne organizowane przez Opolskiego Kuratora Oświaty Franciszka Minora. Pięcioosobowe grupy jeden dzień spędziły w różnych powiatach Opolszczyzny, podziwiając nie tylko zabytki, ale uczestnicząc w zajęciach lekcyjnych wybranych szkół ponadgimnazjalnych.
W godzinach rannych z gośćmi spotkał się starosta Stanisław Szypuła i naczelnik Wydziału Oświaty Mieczysław Gieża. Tematem spotkania było omówienie sytuacji szkół zawodowych zlokalizowanych na terenie obu powiatów, brzeskiego i Lauenburg.
Niemiecki powiat jest o wiele mniejszy od brzeskiego i posiada tylko jeden zespół szkół w Mölln, w którym kształci się 3400 uczniów, pod opieką 180 nauczycieli. To już nie szkoła a właściwie całe szkolne miasteczko, skupiające 14 szkół zawodowych kształcących m.in. przyszłych budowlańców, elektryków, rolników, dietetyków, przedszkolanki, pracowników administracji oraz specjalnych pracowników wydziałów ruchu i komunikacji.
Starosta przedstawił gościom strukturę naszych szkół ponadgimnazjalnych. Rozmawiano ponadto o możliwości zawarcia umów partnerskich ze szkołami naszego powiatu.
Duże wrażenie wywarł na gościach prowadzony przez dyrektor Monikę Jurek Zespół Szkół Budowlanych. Goście mieli okazję podziwiać tam występy taneczne szkolnego zespołu, wysłuchać w oryginale niemieckiej poezji, oglądać wspaniałe prace uczniów i uczestniczyć w lekcji języka niemieckiego i angielskiego. Najbardziej zaskoczył ich fakt, że młodzież wstaje witając gości, i wszyscy nawet na korytarzach kłaniają się przybyszom z zewnątrz. Te zwyczaje wywarły na gościach bardzo pozytywne wrażenie i nutkę żalu, że w Niemczech one nie obowiązują. Po wizytacji szkoły goście zwiedzili brzeski Ratusz i Zamek Piastów Śląskich. Tu jak zwykle prym w barwnych opowieściach o historii miasta wiódł dyrektor Muzeum Piastów Śląskich Paweł Kozerski. Delegacja wyjechała z naszego miasta zaskoczona gościnnością Polaków, grzecznością naszej młodzieży i zauroczona całą krasą brzeskich zabytków. Obiecano, że relacje z tego dnia na pewno dotrą do wielu innych sąsiadów zza naszej zachodniej granicy, a kontakty partnerskie będą podtrzymywane na poziomie szkół ponadgimnazjalnych.

Brygida Jakubowicz

Co PHARE dał dla powiatu

Pieniądze zdawałoby się leżą na ulicy, ale nie wystarczy się tylko schylić, aby je podnieść. Mowa o pieniądzach unijnych. Faktycznie można je zdobyć, ale wymaga to dobrych pomysłów, umiejętności pisania programów i ludzi którzy będą mieli tyle zapału, aby w ramach swoich obowiązków je opracowali.
Wiodącą instytucją w pozyskaniu takich środków unijnych w naszym powiecie jest m.in. Powiatowy Urząd Pracy w Brzegu. Zastępca dyrektora tej instytucji Jolanta Markiewicz poinformowała, że dobiega końca projekt Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, który w ramach Europejskiego programu PHARE 2002, udzielił dotacji powiatowi brzeskiemu na zadania dotyczące przeciwdziałaniu bezrobociu.
Projekt opracowali w ramach swoich zadań pracownicy PUP, a przyniósł on wymierne efekty w postaci pozyskanych ponad 74 tysięcy euro.
Środki te umożliwiły odbycie 110 staży absolwenckich, trwających od sześciu do dziewięciu miesięcy. 20 osób skorzystało z prac interwencyjnych, a 50 bezrobotnych z kursu obejmującego tzw. Indywidualny Plan Działania, czyli uczącego jak aktywnie i skutecznie szukać pracy.
10 tys. pozyskanych z PHARE środków przeznaczył Powiatowy Urząd Pracy na remont, modernizację i wyposażenie w sprzęt sali, w której organizowane są szkolenia dla osób poszukujących zatrudnienia.
Ten program dobiegł końca, a już niedługo dzięki innemu programowi brzescy urzędnicy będą uczyć się dwóch języków obcych, angielskiego i niemieckiego.

Brygida Jakubowicz

Przed Jałtą (3)

Wilno

Zgodnie z tajnym protokołem z 23 sierpnia podpisanym przez Mołotowa i Ribbentropa Wilno przypisano Litwie, która w całości miała znaleźć się w sferze wpływów sowieckich. Hitler zamierzał wykorzystać niechęć Litwy do międzywojennej Polski i wciągnąć ją do wojny przeciw Polsce.
Na początku września 1939 roku Berlin starał się parokrotnie nakłonić rząd litewski, by wojska uderzyły na Polskę i przyłączyły sobie Wilno. Jednak Litwini z propozycji nie skorzystali, pragnąc zachować neutralność.
Na początku października 1939 roku litewski minister spraw zagranicznych J. Urbszys został wezwany do Moskwy, gdzie zaproponowano mu podpisanie trzech protokołów: o pomocy wzajemnej – przewidującego rozmieszczenie baz radzieckich na terytorium Litwy, o przekazanie Litwie Wilna i Wileńszczyzny, o przekazanie części południowo – zachodniej Niemcom. Urbszys przez kilka dni bronił neutralności swego kraju, ale ostatecznie podpisał 10 października niekorzystny dla Litwy układ. Na propozycję Stalina Rzesza Niemiecka odstąpiła Związkowi Radzieckiemu przyznaną jej część Litwy za 7,5 mln dolarów w złocie (tajny protokół z 10 stycznia 1941 r.).
W maju 1940 r. stosunki litewsko - sowieckie zaczęły się psuć. Moskwa zażądała dymisji rządu republiki i powołania nowego, który byłby przychylny ZSRR, a także żądano zgody na stacjonowanie na Litwie nieograniczonego liczbowo kontyngentu Armii Czerwonej. Mołotow wręczając Urbszysowi ultimatum powiedział: „Niezależnie od rodzaju odpowiedzi Litwy, jutro nasze wojska wkroczą do tego kraju”, co też się stało.
Wojska sowieckie zajęły strategiczne punkty na terenie Litwy. 18 marca 1989 roku Rada Najwyższa Litewskiej SRR, powracając do tamtych wydarzeń, oświadczyła m.in. „Stalinowski dyktat, ustalony w tajnych protokołach między ZSRR i Niemcami, a także idące za nim ultimatum określiły upadek Republiki Litewskiej latem 1940 r., jej aneksję i włączenie w skład ZSRR.”
Jak z tego wynika rząd radziecki dopuścił się również w stosunku do Litwy ciężkiego pogwałcenia praw międzynarodowych i obustronnych zobowiązań. 29 listopada 1939 roku wojska radzieckie wtargnęły na terytorium Finlandii.

Fałszerstwa

1 września 1939 roku kresy wschodnie zamieszkiwało ok. 11,6 mln ludzi, w tym 4,5 mln Polaków (36 proc.). Na początku wojny, we wrześniu i październiku odsetek polskiej ludności na tych terenach wyraźnie się podwyższył. Do takiego stanu rzeczy przyczynili się uciekinierzy z Polski centralnej, którzy wycofywali się przed nacierającymi z zachodu Niemcami.
Tylko we Lwowie znalazło schronienie ok. 80 tys. mieszkańców zachodniej i centralnej Polski. 31 października 1939 r. Mołotow na V sesji rady Najwyższej ZSRR głównie mówił o przyłączeniu ziem Ukrainy i Białorusi do ZSRR. Stwierdził m.in., że terytorium zajęte wynosi 196 tys. km kw. i zamieszkałe jest przez 13 mln ludzi, w tym 7 mln Ukraińców, 3 mln Białorusinów, 1 mln Polaków, a reszta to inne narodowości. Świadome fałszowanie faktów miało być jednym z elementów usprawiedliwiających zajęcie tych terenów.

Rabunek

Od października 1939 roku zaczął się proces dostosowywania tych ziem do ustroju ZSRR. Przeprowadzano go brutalnymi metodami. Weszła w życie „Ustawa o nacjonalizacji przemysłu, banków i przedsiębiorstw.” W praktyce oznaczało to konfiskatę wszelkiego mienia polskiego. Zabrano całą ziemię ziemianom, nadzielając ją ukraińskim i białoruskim chłopom. Niektóre majątki przekształcono w kołchozy i sowchozy oraz stacje maszynowo – traktorowe tzw. MTS-y. Na zachodniej Ukrainie zarekwirowano 1,5 mln hektarów, a na Białorusi 400 tys. ha. Przede wszystkim zlikwidowano gospodarstwa osadników wojskowych (byli to legioniści i uczestnicy wojny polsko – bolszewickiej). W latach dwudziestych i trzydziestych na kresach wschodnich otrzymali ziemię z parcelacji osadnicy z innych części Polski. Rozdzielno wówczas 143 tys. ha ziemi.

Do września 1939 roku

na tych terenach osiadło 140 tys. ludzi. Tę kategorię polskiego narodu uważano od 17 września za szczególnie niebezpieczną i w związku z tym wszystkich, bez wyjątku, wysiedlono natychmiast w głąb ZSRR. Deportowano 137.132 osoby. W nieludzkich warunkach transportowano ich na Powołże, na Syberię, do SRR Komi i Kazachstanu. 36.670 osób wśród wysiedlonych to byli mężczyźni, reszta – kobiety i dzieci.

(ciąg dalszy nastąpi)
Tadeusz Bednarczuk

Pamięci artysty – fotografika

Ostatnio w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Opolu, w dziesiąta rocznicę śmierci artysty, została otwarta wystawa fotogramów Fryderyka Kremsera. Jego ogromny dorobek został pochłonięty przez powódź. To co pozostało, to zaledwie niewielka część dorobku. Umiłował swoją małą ojczyznę – Opole i Opolszczyznę – tutaj tylko czuł się dobrze. Wpisany był w pejzaż Opola ze swoją nieodłączną torbą i aparatem fotograficznym. Przystawał w mieście i gawędził z przyjaciółmi. Interesowała go przyroda i architektura, odkrywał nieznane szczegóły, ale pochylał się przede wszystkim nad człowiekiem. Ze zwyczajnych twarzy, prostych ludzi, umiał wydobyć ich wewnętrzne piękno, godność. Na wystawę przybyło sporo ludzi - tych, którzy go znali, lubili – znajomi, przyjaciele, ci którzy go pamiętają. Po otwarciu wystawy dyr. Tadeusz Chrobak zaprosił obecnych do sali konferencyjnej. Tutaj koledzy fotograficy, przyjaciele wspominali tę charakterystyczną postać – jego postawę lojalnego Polaka, który urodzony w Gliwicach (1930 r.) przez wiele lat nie mówił po polsku. Był człowiekiem dwóch kultur – niemieckiej i polskiej. Wyłaniał się z tych wspomnień m.in. Kazimierza Kowalskiego, Andrzeja Hamady, Krystyny Lenard – Juszczewskiej, Romana Hlawacza, postać fotografa – artysty, regionalisty, przewodnika, publicysty, pisarza, autora wielu wystaw, człowieka niepospolitego, a tak zwyczajnego. Fryderyk Kremzer zmarł, podczas wykonywania zastrzyku, na zawał serca w 1995 roku. A tyle miał jeszcze planów życiowych i artystycznych. Fotogramy można obejrzeć w gmachu WBP w Opolu przy ul. Piastowskiej.
Z okazji 10 rocznicy śmierci F. Kremsera Woj. Biblioteka Publiczna im. E. Smolki wydała starannie bibliofilska broszurę. Nakład 100 numerowanych egzemplarzy.

Janina Kościów

Konkurs z przygodami

Na początku marca br. Adam Kamizelich i Łukasz Tomków, uczniowie Publicznego Gimnazjum nr 3 im. Orląt Lwowskich w Brzegu, zwycięzcy V Konkursu Fizycznego na etapie miejsko – gminnym wzięli udział w konkursie wojewódzkim, na którym należało się wykazać sprawnym rozwiązywaniem trudnych zadań teoretycznych. Następnym etapem wojewódzkich rozgrywek konkursowych miało być sprawdzenie wiedzy praktycznej. Komisja miała zbadać trzy rodzaje umiejętności uczestników konkursu – jasność interpretacji zaprezentowanych doświadczeń, przewidywalność skutków niedokończonych doświadczeń oraz zdolności badawcze na przykładzie zadanego problemu. 19 marca br. dwaj młodzi entuzjaści fizyki, w towarzystwie pani Barbary Laszuk, swojej opiekunki, jechali właśnie do Opola na drugi etap rozgrywek. Los zaserwował im doświadczenie, którego nie przerabiali podczas swoich przygotowań. Lokomotywa ciągnąca pociąg odmówiła posłuszeństwa w szczerym polu, nieopodal Przeczy. Duch walki nie opuścił ich – musieli zdążyć na czas. Wykonali telefon (na szczęście była komórka) do jednego z rodziców, który wsiadł do samochodu i terenowym slalomem dotarł do pociągu. Do Opola zostało 27 km, czasu do otwarcia zmagań konkursowych było zaledwie 18 minut. Na przeszkodzie stanął również w Opolu remont jednego z mostów. Na miejscu stanęli z dziesięciominutowym opóźnieniem. Komisja okazała się na szczęście ludzka – doświadczenie konkursowe powtórzono. I dobrze się stało. Wyniki konkursu wykazały, że młodzi gimnazjaliści pokonali nie tylko trudności losowe, ale wykazali wysokie umiejętności w rozwiązywaniu zadań. I tak Adam Kamizelich znalazł się w ścisłej czołówce zwycięzców, zdobywając miano laureata V Wojewódzkiego Konkursu Fizycznego, natomiast Łukasz Tomków został jego finalistą. Należą się duże brawa dla ambitnych gimnazjalistów i ich opiekunki, nauczycielki fizyki Barbary Laszuk.

R.K.
Bet.